‘Event Horizon Telescope’ İle Bir Kara Deliğin İlk Görüntüsü Elde Edildi

Uluslararası işbirliğiyle yapılan sekiz kara tabanlı radyo teleskobunun gezegen ölçekli bir dizisi olan Event Horizon Telescope (EHT), bir kara deliğin görüntülerini yakalamak için tasarlandı. Bugün (10 Nisan 2019’da), dünya genelindeki koordineli basın konferanslarında, EHT araştırmacıları başarılı olduklarını, süper kütleli bir kara deliğin ve gölgesinin ilk doğrudan görsel kanıtını ortaya koyduklarını açıkladılar. Basın toplantıları aynı anda Brüksel (İngilizce), Lyngby (Danca), Santiago (İspanyolca), Şangay (Mandarin dilinde), Tokyo (Japonca), Taipei (Mandarin dilinde) ve Washington DC (İngilizce) olarak eş zamanlı olarak yapıldı.

Resmi EHT basın açıklaması, basın toplantısının başlamasından kısa bir süre sonra bu web sitesinin ana sayfasında görünecektir.



Bilim adamları, M87 galaksisinin merkezinin Event Horizon Telescope gözlemlerini kullanarak bir kara deliğin ilk görüntüsünü elde ettiler.
Görüntü, yoğun çekimde, Güneş’ten 6,5 milyar kat daha büyük bir kara deliğin etrafındaki ışık bükülmesinden oluşan parlak bir halkayı göstermektedir. Bu uzun süredir aranan görüntü, süper kütleli kara deliklerin varlığına dair bugüne kadar elde edilen en güçlü kanıtı sunuyor ve kara delikler, olay ufukları ve yer çekimi üzerine yeni bir pencere açacaktır.

Etkinlik Ufku Teleskop İşbirliği

Samanyolu’nun kalbinde, sıcak gazdan dönen bir diskten beslenen ve çok yakın bir yere giren her şeyi emen, hatta hafif olan süper kütleli bir kara delik var. Onu göremiyoruz, ancak olay ufku bir gölge veriyor ve o gölgenin görüntüsü evrenle ilgili bazı önemli soruları cevaplamaya yardımcı olabilir. Bilim adamları böyle bir görüntü oluşturmanın Dünya’nın büyüklüğünde bir teleskop gerektireceğini düşünürlerdi – Katie Bouman ve bir astronom ekibi akıllıca bir alternatif buluncaya kadar. Bouman, Event Horizon Teleskopu kullanarak nihai karanlığın resmini nasıl çekebileceğimizi açıklar.

NASA’lı bir sanatçının konsept illüstrasyonu; günümüzün kütlesinin milyonlarca milyarlarca katına sahip süper kütleli bir kara delik. NASA / JPL-Caltech

Etkinlik Ufku Teleskobu ile çekilen kara delik fotoğrafından önce yukarıdaki gibi bir çok illüstrasyon oluşturulmuştu. Çünkü elimizde çekilmiş gerçek bir fotoğraf bulunmuyordu. Yapılan basın toplantısında belirtildiği gibi, önceden sadece teorik olarak tahmin edilenler artık deneysel olarak gözlemlenip ölçümleri yapılabilmektedir. Bunun önemi çok büyük!

Bugün fotoğrafı yayınlanan kara deliğin görüntüsü Messier 87 (M87) galaksisinin merkezinde bulunuyor.

Bu fotoğrafın çekilmesi için Güney Amerika, Şili gibi dünyanın pek çok farklı yerine teleskoplar kuruldu. Bu teleskoplar kara delikten gelen fotonları yakalarken dünyanın atmosferinden de etkilenebiliyor. Tüm bu teleskoplar radyo teleskop özelliğinde ve parabolik içbükey çanaklara sahip. Bu teleskoplardan veri almak için hava koşullarının da uygunluğu önemli tabi. Gece yapılan bu gözlemlerden elde edilen veriler o kadar büyük ki hard diskleri dolduracak petabyte’lık bilgilerden bahsediliyor. Bu veriler işleme merkezlerinde atomik saatlerin yardımıyla senkronize edilerek işleniyor. Ayrıca her teleskobun kendi karakteristik özelliği var ve ayarlamalar buna göre de yapılmalı. Tüm teleskoplar çok hassas süper bilgisayarlarla birleştirilerek dev bir sanal teleskoba dönüştürüldü. Neredeyse dünya ile aynı boyutlarda!

  • Kaynak :
  • https://eventhorizontelescope.org/
  • Kara Delikler Basın Toplantısı